تشیع علوی و تشیع صفوی
اصطلاحی که دکتر علی شریعتی آن را بکار می برد و تلقی و نگاهی که از تشیع داشت، نگاهی انقلابی، عمل زا، حرکت آفرین و سازش‌ناپذیر با ظلم و قدرت‌های طاغوتی و دستگاه‌های فریبکار بود و به این برداشت «تشیع علوی» نام می نهاد و تشیعی را که صرفا در محدوده محبت و ابراز علاقه و اشک ریختن و عزاداری باشد و با حکام جور بسازد و عافیت طلب و سازشکار و بی مسئولیت باشد «تشیع صفوی» معرفی می‌کرد. به لحاظ اینکه در دوران صفویه چنین تشیعی رواج یافت. دکتر علی شریعتی تفاوت بین این دو نوع تشیع رو در مباحثی همچون وصایت، امامت، عصمت، ولایت، شفاعت، تقلید، عدل، دعا، انتظار، غیبت، ترسیم و تفکیک کرده و در پایان مباحث جمع بندی زیر را آورده است که نمونه‌هایی از آن را در ذیل مطرح می کنیم:
تشیع علوی تشیع شناخت است و محبت، تشیع صفوی تشیع جهل است و محبت
تشیع علوی تشیع سنت است، تشیع صفوی تشیع اسم،
تشیع علوی تشیع پیروی است، تشیع صفوی تشیع ستایش،
تشیع علوی تشیع اجتهاد است، تشیع صفوی تشیع جمود،
تشیع علوی تشیع مسئولیت است، تشیع صفوی تشیع تعطیل همه مسئولیت‌ها،
تشیع علوی تشیع آزادی است، تشیع صفوی تشیع عبودیت،
تشیع علوی تشیع انقلاب کربلاست، تشیع صفوی تشیع فاجعه کربلا،
تشیع علوی تشیع شهادت است، تشیع صفوی تشیع مرگ،
تشیع علوی تشیع توسل برای تکامل است، تشیع صفوی تشیع توسل برای تقلب،
تشیع علوی تشیع یاری حسین است، تشیع صفوی گریه بر حسین،
تشیع علوی تشیع امامت علوی است، تشیع صفوی تشیع سلطنت صفوی،
تشیع علوی تشیع تقیه مبارز دلیر است، تشیع صفوی تشیع تقیه بیکاره ی ترسو،
