سه مسجد با این نام شهرت دارد. نخست مسجد شجره در مدینه که میقات است. دوم: مسجد شجره در داخل مکه نزدیک پل سلیمانیه؛ سوم: مسجدی با همین نام که در منطقه حُدیبیه در نزدیکی مکه بوده است.
رسول خدا(ص) در سال ششم هجرت برای انجام عمره به مکه آمد،اما مشرکان مانع شدند و آن حضرت برای اینکه با آنها درگیر نشود، راه را به طرف غرب کج کرد و در حدیبیه که در مسیر قدیمی جدّه واقع است، توقف نمود و سپس نمایندهای به مکه فرستاد و پس از آکه این نماینده از مکه بر نگشت! آن حضرت زیر درختی با اصحاب خود بیعت کرد تا در برابر دشمن بایستد. این بیعت با نام «بیعت رضوان» و «بیعت شجره» شناخته می شود. با بازگشت نماینده رسول خدا(ص) از مکه،جنگ منتفی شد و سپس با گفتگوهایی که با قریش صورت گرفت،صلح حدیبیه میان آنان منعقد شد.
در جای این درخت، مسجدی با نام مسجد شجره بنا شده بود که توسط دوست سعودی تخریب گردیده است. خلیفه دوم نیز در زمان حکومت خود، این درخت را از ریشه بر کند.1
فاکهی از مسجدی در حدیبیه یاد کرده است که نامش مسجد آل کُرز بوده و مردم بر این باور بودهاند که رسول خدا(ص) در آنجا نماز خوانده است.2
آنچه در منطقه حدیبیه به عنون محل محرم شدن وجود دارد، مسجدی است با نام مسجد شُمیسی به اسم چاهی که در این نقطه وجود داشته «بئر شمیس» نامیده شده است. این مسجد بنایی تازه دارد و کسانی که از مسیر جاده قدیم به شهر مکه وارد میشوند، در فاصله حدودا 20کیلومتری شهر مکه، در این مسجد محرم میشوند.
1- فاکهی، اخبار مکه، ج5، صص77و 78.
2- همان، ص82.